Evcil hayvan sahipleri için son günler! Mikroçip uygulaması nedir?

Tarım ve Orman Bakanlığı, 2018 yılında aldığı kararla meskenlerde bakılan kedi, köpek ve gelinciklerin çip takılarak kimliklendirilmesini zarurî kıldı. Çip uygulamasıyla hayvanın ismi, pasaport numarası, çeşidi, ırkı, cinsiyeti, rengi, doğum tarihi, hayvan sahibinin ismi, bulunduğu vilayet, ilçe, köy/mahalle bilgileri ile acil durumda ulaşılabilecek şahıslar üzere bilgiler ‘Ev Hayvanı Kayıt Sistemi (PETVET) ile kayıt altına alınması hedefleniyor. Aşı takibi ya da kaybolan hayvanın sahibine kolaylıkla ulaşmayı sağlayan mikroçip uygulaması, evcil hayvanların sokağa terk edilmelerinin de önüne geçiyor. 1 Ocak 2021’de başlanan mikroçip uygulaması için son tarih ise 31 Aralık 2022. Bu tarihten sonra hayvanlarına çip takmamış olan hayvan sahipler 1634 liraya varan para cezaları ile karşılaşabilecek. Tarım bakanlığı datalarına nazaran uygulamanın başladığı günden bunaya toplamda 525 bin 434 kedi, 397 bin 111 köpek ve 16 gelincik olmak üzere toplam 922 bin 545 hayvan kimliklendirildi. Türkiye'de net sayı bilinmese de evcil hayvan sayının 4 ile 6 milyon ortasında olduğu kestirim ediliyor. Uygulamadan haberdar olmayan ya da şimdi evcil hayvanına çip taktırmakta tereddüt eden milyonlarca hayvan sahibi cezai süreçle karşı karşıya. Kedi, köpek ve gelinciklere çip takılarak kimliklendirilmesi için verilen mühletin kâfi olmadığını savunan Türk Veteriner Tabipler Birliği (TVHB) müddetin uzatılması için bakanlığa davet da bulundu. Altınoluk Veteriner Kliniği'nden Veteriner Doktor Betül Akar ise, mikroçip uygulaması ile ilgili merak edilenleri ve evcil hayvan sahipleri tarafından en sık sorulan soruları yanıtladı: -Mikroçip nedir? Yaklaşık olarak bir pirinç tanesi büyüklüğünde İçinde 15 karakterli kod numarası bulunan ve deri altına özel enjektörden biraz farklı bu ekipmanla uygulanan, pasif radyofrekans veren elektronik bir malzemedir. Nasıl ki tüm dünyada insanlara ilişkin olan kimlik numaraları varsa örneğin Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numaramız herkesin kendine ilişkin 11 haneye sahip ve öteki tüm insanlardan farklı ise birebir formda mikroçipteki 15 karakterli kimlik numarası da birbirinden farklı ve her biri tek bir hayvana aittir. -Mikroçipin taktırılma gayesi nedir? Öncelikle, hayvanların kendine ilişkin bir kimlik sahibi olmasını amaçlayan bir sistemdir. Hayvanlarımızın kaybolması yahut çalınması durumunda hayvanınızı geri alma bahtınızın artmasıdır. Mesken ortamına alışan ve dışarıdaki sert yaşama adapte olamayarak ölecek olan hayvanları sahiplerine kavuşturması açısından mikroçip hayati bir değer taşır. Bunun yanı sıra veteriner kliniği ziyaretlerinde mikroçip taraması yapılarak hayvanın daha evvel geçirmiş olduğu rahatsızlıklar, kliniği ziyaret ettiği tarihler, aşıları ve sıhhat durumu hakkında bilgi verecektir. Türkiye’de sahipli olan hayvan popülasyonunun denetim altına alınması tüm hayvanların kimliklendirilmesi ve bilinçsizce sahiplenildikten sonra sokağa terk edilen hayvanların tespit edilip, barınaklara yahut doğal ömür ortamlarına alınması sağlanıp, gereken cezai sürecinde kayıtlı olan hayvan sahibine kesilmesi amaçlanmaktadır. Bu aygıtın bilgi tabanına evcil hayvanınızın bilgilerinin yanı sıra sizin de adres, telefon üzere gerekli bilgileriniz kaydedilir. Böylece kaybolan minik dostunuzu bulan biri veteriner kliniği, barınak yahut belediyelere hayvanı götürüp mikroçipi okutulduğunda size direkt olarak ulaşma bahtı olacaktır. -Mikroçip taktırmak zorunda mıyım? Taktırmazsam ne olur? Mikroçip taktırmak seçenek değil yasal bir zorunluluktur. 26 Şubat 2018 tarih ve 30344 sayılı Resmî Gazete ile yürürlüğe giren yönetmelik kapsamında köpeklere 01/01/2021 tarihinden itibaren; kedi ve gelinciklere ise 01/01/2022 tarihinden itibaren bir yıl içinde mikroçip uygulaması yapılması mecburî hale geldi. -Yaptırmazsam cezası var mı? Evet. Kelam konusu tarihlerde, evcil hayvanına mikroçip taktırmayan bireylere, İdari Para Cezası yaptırımı uygulanmaktadır. Birebir vakitte mikroçip takılmayan hayvanlarınızla yurtdışı seyahatine çıkmanız imkansızdır. Memleketler arası seyahat yapabilmesi için mikroçip mecburiyeti vardır. -Köpeğimi yahut kedimi yeni sahiplendim. Tarihi kaçırdım mı? Şu an taktırabilir miyim? Amerikan Pitbull, American Staffordshire, American Bully Terrier, Japanese Tosa, Argentino, Fila Brasilerio, Dogo Argentino üzere yasaklı ırk sınıfındaki köpekler dışındaki tüm köpek kedi ve gelincikleri en yakın veteriner kliniğine götürüp 31,12,2022 tarihine kadar çip taktırabilir, kayıt süreçlerini yaptırabilirsiniz. -Nasıl takılır? Mikroçipler iki scapula ortasına yani hayvanınızın kürek kemikleri ortasındaki elastik deri altına uygulanırlar. Olağan enjeksiyon için kullanılanlardan biraz daha büyük iğnelerle uygulanmasına karşın aşı yapmak kadar kolay, acısız bir uygulamadır. Ameliyat yahut anestezi gerekmez. Rutin bir veteriner muayenehanesi ziyareti sırasında mikroçip implantasyonu çarçabuk gerçekleştirilebilir. Mikroçip uygulaması kliniğimizde ve tüm veteriner kliniklerinde yapılmaktadır. Mikroçip uygulaması yapılan hayvanlar tarafımızca elektronik ortamda sizlere onay kodu geldikten sonra Tarım Orman Bakanlığı HAYBİS ‘e (Hayvan Bilgi Kayıt Sistemi) kaydedilmektedir. -En sık sorulan sorulardan biri pozisyon bulma özelliği olup olmadığı. Mikroçipte ne çeşit bilgiler bulunur? İçinde takip aygıtı var mı? Maalesef ki: Bir GPS aygıtı, izleme aygıtı değildir. GPS aygıtı tasmaya takılan bir aparattır. Ayrıyeten pil gerektirir ve hayvanınızın tasmasından düşerek kaybolabilir. Mikroçipler ise evcil hayvanınızın cildine yerleştirildikleri için ömür uzunluğu kalıcıdırlar ve kimlik numaralarını içermektedir. Bu sayede hayvanlara bir kimlik kazandırılması amaçlanmaktadır sizi dostunuzun bulunduğu yere yönlendiremeseler de bir barınağa yahut veteriner kliniğine getirildiklerinde bağlantıya geçilebilecek bir yol sağlanır. -Mikroçip uygulaması kaç yaşında yapılmalıdır? Yeni doğanlarda en geç 3 ay içinde yapılmalı. Öbür tüm yaşlarda uygulanabilir. Yani rastgele bir yaş sınırlaması yoktur. Seyahat ederken mikroçip soruyorlar mı? Kedi, köpek ve gelincik üzere evcil hayvanların memleketler arası seyahat yapabilmesi için mikroçip mecburiyeti bulunmaktadır. Mikroçipi olmayan evcil hayvanların milletlerarası seyahat yapabilmeleri mümkün değildir. -Mikroçip implante edildikten sonra ne yapmalıyım? Rastgele bir bakım gerekli mi? Mikroçiplerin kendileri için rastgele bir bakım gerekmez. Mikroçipin implante edildiği bölgede akıntı yahut şişme üzere rastgele bir anormallik fark ederseniz, veteriner doktorunuzla bağlantıya geçin. Mikroçipin ülkü olarak yerinde olduğundan ve gerektiği üzere çalıştığından emin olmak için hayvanınızın nizamlı muayeneleri sırasında mikroçipinin taranması isteyebilirsiniz. -Mikroçiplerle ilgili sıkıntılar nelerdir? Ne kadar yaygın görülüyorlar? İngiliz Küçük Hayvan Veteriner Derneği (BSAVA), mikroçiplere karşı olumsuz tepkilerin bir bilgi tabanını meblağ. Data tabanı 1996 yılında başlatıldığından beri, 4 milyondan fazla hayvana mikroçip takılmış ve yalnızca 391 advers (yan etki) tepki rapor edilmiştir. Bu tepkilerden mikroçipin yepyeni implantasyon bölgesinden migrasyonu (göçü, yer değiştirmesi) rapor edilen en yaygın sıkıntıdır. Kıl dökülmesi, enfeksiyon, şişlik ve tümör oluşumu üzere başka meseleler çok daha düşük sayılarda rapor edilmiştir. -Mikroçipler kansere neden olur mu? Farelerin ve sıçanların implante mikroçiplerle bağlı kanser geliştirdiğine dair raporlar bulunmaktadır. Bununla birlikte, bu fare ve sıçanların birçok, tümörler teşhis edildiğinde hali hazırda kanser çalışmaları için kullanılıyordu. Ayrıyeten çalışmalarda kullanılan sıçan ve fare suşlarının kansere yakalanma mümkünlüğünün daha yüksek olduğu biliniyor. İki köpek ve iki kedide mikroçiplerle bağlantılı tümörler bildirilmiştir, fakat en az bir köpek ve bir kedide tümörün direkt mikroçipin kendisiyle irtibatlı olmadığı düşünülmüştür. Çalışmalar hakkında daha fazla detay için, AVMA'nın Hayvanların Mikroçiplenmesi ile ilgili literatür incelemesini okuyabilirsiniz. İki nedenden ötürü evcil hayvanınızın mikroçipini çıkarmanızı önermiyoruz. Birincisi, araştırmaları gözden geçirmemize dayanarak, hayvanınızın mikroçipi nedeniyle kansere yakalanma riski çok düşüktür ve hayvanınızın kaybolması durumunda geri alma ihtimalinizin artması avantajı çok daha ağır basmaktadır. İkincisi, bir mikroçip yerleştirmek çok kolay ve süratli bir süreç olsa da mikroçipin çıkarılması daha karmaşıktır ve genel anestezi ve ameliyat gerektirebilir. -Evcil hayvanımın mikroçipini 'korumak' için ne yapmalıyım? Evcil hayvanınıza mikroçip takıldıktan sonra yapmanız gereken sadece üç şey vardır: 1) mikroçipin kayıtlı olduğundan emin olun; 2) mikroçipin hala çalıştığından ve tespit edilebildiğinden emin olmak için veteriner doktorunuzdan evcil hayvanınızın mikroçipini yılda en az bir defa taramasını isteyin 3) kayıt bilgilerinizi yeni tutun.
Taşındıysanız yahut rastgele bir bilginiz (özellikle telefon numaranız) değiştiyse, mikroçip kaydınızı mümkün olan en kısa müddette güncellediğinizden emin olun.